Manavgat’ta Osmanlı kayıtlarında, şimdi Nardibi mevkinde,  Akçay kenarında Akçahisar adlı bir kalesi vardı. Ve bu kalede dizdarlar, subaşılar bulunurdu. Bölgede elde edilen ürünler Manavgat ırmağından tahliye edilirdi. Ancak bu bilginin doğru olması için büyük ve küçük şelalelerin olmaması gerekir. Aksi halde gemi yüzdürülemezdi.

İşte bu belgeye göre manavgat ırmağı bugünkü yatağında değildi.

Yine 1400 yılı tahrir defterine göre adı ommaz olan köy, sonradan Hummaz olmuş. Bu köy düşenbe tarafında bulunmaktaydı. Irmak yatağını değiştirince köy bugünkü yerinde kaldı, toprakları düşenbe tarafında kaldı.

Salkım evler mahallesinin ırmak tarafında bulunan dsi kanalının bulunduğu yerler bugün dahi tapularda Hummaz(Çayyazı) köyüne kayıtlıdır.

Bu da gösteriyorki ırmak doğal şartları gerekince yer değiştirerek bugünkü yatağına yerleşmiş ve büyük ve küçük şelaleleri oluşturmuş.

1934 de ki bir gazeteye göre şelaleye “Sütügen” dendiğini yazmaktadır.

Allah bizlerin nesline güzel bir mimet vermiş ama biz bu nimetten yararlanabiliyormuyuz tartışılır.

Eskiden ırmağımız titreyen gölden denize dökülürken, dalgaların girişi kapatması sonucu boğaz mevkine akarak denize ulaşmıştır. Göl halen ırmaktan ve denizden su alarak kendi habitatını oluşturmuştur. Gölden yararlanabiliyormuyuz, tartışmalı.

Bütün bu olaylar bir deprem sonucu olabilir. Bu olayın 18. Yy meydana geldiğini düşünüyorum.